Yerköy Ticaret Borsası kurulmadan önce,Yerköy’deki müstahsiller ürünlerini zahirecilere satmak için ilçenin çeşitliyerlerine caddeye yığmakta idiler. Bu durum çok düzensiz bir görüntü ortayakoymaktaydı. Bu görüntü kirliğini önlemek için Belediye, mahsullerin yığılmasıiçin bir Pazar yeri yapmıştır. Yerköy Ticaret Borsasının da kuruluşu bu dönemerastlamaktadır. 27.05.1992 tarihinde, satış salonu ile beraber, faaliyete Geçen borsave Pazar yeri görüntü kirliğini önlemesine rağmen, yine de şehrin içerisindeUzun araç kuyruklarının oluşmasını engelleyememiştir. Yerköy Ticaret Borsası,bu sorunu çözmek üzere, 1996 yılında girişimde bulunarak, şehrin dışında, 167dönümlük bir araziyi satın alarak “Borsa Sitesi” adı altında düzenlemeyihedeflemiştir. Üç yıllık süre içerisinde, satış salonun ile beraber, öncedepoların inşaatı bitirilmiş ve alım işlemleri başlatılmıştır. 2005 yılındaHizmet binası ve yeni satış salonunun inşaatı başlatılmış, 2006 yılında yenisatış salonu hizmete sunulmuş ve 20014 yılı itibariyle de hizmet binası tamolarak olmamasına rağmen, hizmet vermeye başlamıştır. Geçen 10 yıllık süreiçerisinde iki adet kantara sahip olan borsamız Laboratuar hizmetlerinisunmaktadır.
Ticaret borsaları, 5174Sayılı Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dahil maddelerin alım satımıve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmaküzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır.Kambiyo ve kıymetlimadenlerle ilgili borsalar bu Kanun kapsamı dışındadır.
Borsanın kuruluşu
Borsalar ticarî ihtiyaçların gerekli kıldığı illerde, Birliğin olumlu görüşüüzerine Bakanlıkça kurulur.
Ülke, bölge ve uluslararası düzeyde faaliyet göstermek üzere özel nitelikliborsalar da kurulabilir.
Bölge borsaları kurulabilmesi; bölge illerindeki toplam üye sayısınınyarısından fazlasının, Birliğe yazılı müracaatı veya borsa meclislerinin ayrıayrı üye tam sayısının üçte ikisinin kararı ve Birliğin olumlu görüşü üzerineBakanlığın kararı ile gerçekleşir. Bölge borsasının kurulması ile kurucuborsalar şube haline dönüşür.
Ülke ve bölge borsaları da, ticaret borsalarına ilişkin hükümlere tâbidir.
Borsalar, Birliğin olumlu görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacakyönetmelikle belirlenecek borsacılık şartlarını esas alan ortak kriterlerdoğrultusunda, yapılacak hizmete uygun ve yeterli örgütlenme, alt yapı, donanımve gerekli personeli sağlamak zorundadırlar.
Borsaların niteliklerine göre sınıflandırılması, Birliğin olumlu görüşüalınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Dışarıda yerleşik kişiler, uluslararası nitelikteki borsalarda işlem yapabilir.
Borsaların çalışma alanları
Borsanın çalışma alanı, bulunduğu il sınırlarıdır. Bu çalışma alanı, çevreilleri de kapsayacak şekilde ve o illerde borsa kuruluncaya kadar geçerli olmaküzere, Birlik Yönetim Kurulu tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir.
Borsanın görevleri şunlardır:
1. Borsaya dahilmaddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek.
2. Borsaya dahil maddelerinborsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilân etmek.
3. Alıcı ve satıcının,teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelelerin tasfiyeşartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyaritahkim usullerini gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek geneldüzenlemeler yapmak.
4. Yurt içi ve yurt dışıborsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaretve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek.
5. 51 inci maddedekibelgeleri düzenlemek ve onaylamak.
6. Borsaya dahil maddelerintiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere lâboratuvar ve teknik bürolarkurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek.
7. Bölgeleri içindekiborsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmakve ilân etmek.
8. Borsa faaliyetlerine aitkonularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak;üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adınaveya kendi adına dava açmak.
9. Rekabeti bozucu etkileriolabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları izlemek vetespiti halinde ilgili makamlara bildirmek.
10. Mevzuatla bakanlıklaraveya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilenkuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleriyürütmek.
11. Üyelerinin ihtiyacı olanbelgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak.
12. Yurt içi fuarlarkonusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak.
13. Sair mevzuatın verdiğigörevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecekgörevleri yapmak.
